آیا جنگهای آبی، به آسیا میرسند؟
تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۶۲۳۶۳
فرارو- نتیجه مطالعهای که اخیرا توسط تیمی از دانشمندان دانشگاه تگزاس در آستین، دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا و دانشگاه تسینگ هوا در مجله تغییرات اقلیمی منتشر شده نشان میدهد که انتظار میرود ذخایر آب زمینی (TWS) در فلات چینگهای – تبت در چین تا سال ۲۰۶۰ میلادی کاهش قابل توجهی داشته باشد. این مطالعه هفت سیستم حوضه رودخانه آمودریا، سند، گنگ-براهماپوترا، سالوین - مکونگ، یانگ تسه و زرد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و نشان داده که فلات چینگهای - تبت که اغلب به عنوان "برج آب" یا "بام جهان آسیا" شناخته میشود به دلیل تغییرات آب و هوایی در معرض تهدید قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش فرارو به نقل از دیپلمات، از آنجایی که ذوب یخچالهای طبیعی فلات چینگهای و چشمههای کوهستانی منبع قابل توجهی از آب جاری از چین به بسیاری از کشورهای پایین دست آسیا را فراهم میکند نتیجه این مطالعه نشان میدهد که تاثیرات تغییرات آب و هوایی ناامنی آبی در آسیا را تشدید میکند.
در حالی که چالشهای آبی در آسیا تا حدی به دلیل مدیریت ضعیف آب است. با این وجود، به دلیل مواجهه با فشارهای دیگر بدتر میشود از جمله این فشارها میتوان به عواملی، چون رشد سریع جمعیت، شهرنشینی، تقاضای فزاینده آب، اختلافات بالا دست - پایین دست و تنشهای ژئوپولیتیکی بر سر منابع آب اشاره کرد.
برای جلوگیری از نگرانیهای بیشتر در مورد ناامنی آب و ترس از "جنگ آب" یا بحران آبی دولتهای آسیایی باید با بهبود مدیریت منابع آب رویکرد خود را در قبال امنیت آب مورد بازنگری قرار دهند.
تغییر اقلیمدر دهههای اخیر، تغییرات آب و هوایی باعث کاهش شدید ذخایر آب زمینی (آبهای سطحی و زیر سطحی) شده است که در تعیین میزان دسترسی به آب ضروری هستند. ذخیره آب تحت تاثیر تأثیرات تغییرات آب و هوایی (مانند رویدادهای شدید آب و هوایی ناشی از تغییرات آب و هوایی) است و با افزایش سطح جهانی آب در ارتباط میباشد.
به نوشته نویسندگان مقاله منتشر شده در نشریه نیچر، حجم ذخایر آب زمینی از دست رفته سالانه ۱۵.۸ گیگاتن در برخی از بخشهای فلات تبت (خانه هیمالیا بلندترین رشته کوه جهان) بوده است. این منطقه با ویژگی هایی، چون ارتفاع زیاد، فرآیندهای پیرامون یخچالی و آب و هوای خشک و سرد قارهای مشخص میشود. بر اساس این اطلاعات، نویسندگان مقاله پیش بینی میکنند که تحت سناریوی انتشار کربن به میزان متوسط تا سال ۲۰۵۰ میلادی فلات چینگهای - تبت ممکن است تقریبا ۲۳۰ گیگاتن ذخایر آب زمینی را از دست بدهد.
در حالی که کل تقاضای آب در پایین دست برخی از حوضههای رودخانه (گنگ - براهماپوترا، سالوین -مکونگ و یانگ تسه) را میتوان با استفاده از عوامل دیگر برآورده کرد این مورد برای حوضههای رودخانه آمودریا و سِند صادق نیست. این تحقیق نشان داد که حوضه آمودریا که از کوههای پامیر سرچشمه میگیرد و آب افغانستان و آسیای مرکزی را تامین میکند شاهد کاهش ۱۱۹ درصدی ظرفیت تامین آب خواهد بود. به طور مشابه، حوضه سند که از فلات چینگهای - تبت سرچشمه میگیرد و آب شمال هند و پاکستان را تامین میکند پیش بینی میشود که با کاهش ۷۹ درصدی ظرفیت تامین آب مواجه خواهد شد.
این مقاله به نتایج پژوهشهای رو به رشدی اشاره میکند که بر نگرانیهای جهانی مرتبط با ناامنی آبی به ویژه در آسیا تاکید میکند. تقاضای جهانی برای آب شیرین در حال افزایش است در حالی که عرضه نامشخصتر میشود. در حال حاضر، برآوردها حاکی از آن است که از هر سه نفر در سراسر جهان، یک نفر یعنی بیش از یک میلیارد نفر به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند. علاوه بر این، ۲.۲ میلیارد نفر در سراسر جهان از خدمات مدیریت ایمن آب آشامیدنی برخوردار نیستند.
طبق گزارش سازمان ملل، نیمی از کشورهای جهان تا سال ۲۰۲۵ میلادی با کمبود آب یا استرس مواجه خواهند شد. تا آن زمان، نزدیک به ۱.۸ میلیارد نفر در مناطقی با کمبود مطلق آب زندگی خواهند کرد در حالی که دو سوم جمعیت جهان ممکن است با شرایط تنش آبی مواجه شوند. علاوه بر این، تا سال ۲۰۵۰ میلادی ۷۵ درصد از جمعیت جهان ممکن است تحت تاثیر کمبود آب قرار بگیرند. برای مثال، سازمان ملل تخمین میزند که بین ۴.۸ تا ۵.۷ میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی دست کم یک ماه در سال در مناطقی با کمبود آب زندگی خواهند کرد.
چالشهای مربوط به آب به طور خاص در آسیا شدید است. در حالی که آسیا بیش از ۵۰ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده به غیر از قطب جنوب، نسبت به سایر قارهها آب شیرین کمتری (۳۹۲۰ متر مکعب برای هر نفر در سال) دارد.
در مورد فلات چینگهای - تبت، این منطقه دارای منابع آبی فراوان با نرخ بهره برداری پایین است. به عنوان سرچشمه ۱۰ سیستم رودخانهای بزرگ که حوضه رودخانهها را در آسیا پر میکند بیش از ۱.۳۵ میلیارد نفر یعنی در حدود ۲۰ درصد از جمعیت جهان به رودخانههایی وابسته هستند که از فلات چینگهای - تبت چین سرچشمه میگیرند. با این وجود، فلات چینگهای - تبت به طور قابل توجهی تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار گرفته است. این شامل افزایش دمای سالانه هوا به میزان ۰.۳۲ درجه سانتی گراد در هر دهه در فاصله سالهای ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۷ میلادی و کاهش قابل توجه آبهای زیرزمینی است. با توجه به کاهش قابل توجه اندازه یخچالهای طبیعی منطقه این وضعیت کاهش ذخایر آب زمینی را حتی نگران کنندهتر میسازد.
در عین حال، آسیا با چالشهای قابل توجهی از فشارهای اضافی مواجه است. نزدیک به دو سوم رشد جمعیت جهان در آسیا رخ میدهد: پیش بینی میشود جمعیت این قاره تا سال ۲۰۵۰ به ۵.۲۶ میلیارد نفر افزایش یابد. در حالی که جمعیت روستایی در آسیا از هم اکنون تا سال ۲۰۲۵ میلادی تقریبا یکسان خواهد بود جمعیت شهری ۶۰ درصد افزایش یابد. با توجه به چنین نرخ سریع رشد جمعیت و شهرنشینیای همراه با تقاضای آب این امر ناگزیر فشار بیشتری را بر منابع آبی آسیا وارد میکند.
ژئوپولیتیک آبچین که به عنوان "ابر قدرت بالادست" بسیاری از طولانیترین و مهمترین رودخانههای آسیا و هژمون آبی منطقهای محسوب میشود سیاست مستقلی برای رودخانههای فرامرزی ندارد و همین موضوع مسائل امنیتی مرتبط با آب را پیچیدهتر میسازد. در عوض، مدیریت منابع آب فراملی تحت چارچوب بسیار گستردهتر روابط خارجی با بسیاری از کشورهای مختلف پایین دستی قرار میگیرد.
با توجه به بی اعتمادی چین به چارچوبهای چند جانبه برای حل و فصل اختلافات بین المللی، پکن قرارداد تقسیم آبی با همسایگان خود یا یک معاهده بین المللی آب برون مرزی را امضا نکرده است که همین موضوع باعث نگرانی در منطقه پایین دستی نسبت به احتمال درگیری بر سر دسترسی و کنترل آب مشترک شده است.
آن چه موضوع را پیچیدهتر میسازد تمرکز اصلی چین نسبت به چالشهای آب از طریق رویکرد مهندسی است همان طور که با ساخت زیرساختهای آبی بزرگ مانند سدهای برق آبی این موضوع را نشان داده است. سدهای برق آبی با تاثیرگذاری بر جریان رودخانه به منطقه پایین دست میتوانند تاثیر زیادی بر تأمین آب داشته باشند. چین به عنوان بخشی از طرح کمربند و جاده سدهای زیادی بر روی رودخانههای فراملی بزرگ هم در قلمرو چین و هم در پایین دست احداث کرده است.
با این وجود، فعالیتهای سدسازی چین در سرچشمههای بالای رودخانههای فرامرزی مختلف از جمله رودخانههای بزرگ بین المللی مانند برهماپوترا، مکونگ و سالوین نگرانیهای قابل توجهی همراه با آسیبهای اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در منطقه پایین دست ایجاد کرده است. این رویکرد فشار بیش تری را بر منطقهای وارد میکند که در حال حاضر تحت تنش آبی قرار دارد.
برای مثال، مرکز استیمسون در گزارشی در سال ۲۰۲۰ میلادی مدیریت سد چین در حوضه بالایی مکونگ را به تغییرات قابل توجهی در سطح آب در پایین دست مرتبط ساخت. بر اساس این گزارش، سدهای برق آبی به حدی آب را در خود نگه داشتند که از افزایش سالانه موسمی سطح رودخانه در چیانگ سائن در تایلند در سال ۲۰۱۹ میلادی جلوگیری کردند. این وضعیت برای نخستین بار از زمان ثبت رکوردهای در تاریخ معاصر رخ داده بود.
بنابراین، افزایش سدهای برق آبی تنش بین چین و کشورهای مختلف پایین دستی را افزایش داده است. منطقه پایین دست به طور فزایندهای نگران تهدید بالقوه چین است که از سدهای برق آبی استفاده میکند تا همسایگان خود را بدون تامین آب کافی رها کند یا در صورت اختلاف یا درگیری "بستن شیر آب" به پایین دست را به عنوان یک گزینه انتخاب کند. در پاسخ به چنین نگرانیهای فزاینده و تهدید آشکاری از سوی ابر سد ۶۰ گیگاواتی چین، هندوستان اعلام کرده که در حال بررسی ساخت سد برق آبی ۱۰ گیگاواتی خود در یک ایالت دورافتاده شرقی است.
در عین حال، پیشنهادهای مختلف پروژههای بین حوضهای باعث به صدا درآمدن زنگ خطر در منطقه پایین دست شده است. یکی از پیشنهادات، پروژهای با هدف منحرف کردن سالانه ۶۰ میلیارد متر مکعب از رودخانههای اصلی فلات چینگهای -تبت از نظر زیست محیطی به سین کیانگ و سایر بخشهای شمال غربی چین است. این پروژه در صورت اجرایی شدن سه رودخانه فراملی (مکونگ، سالوین و برهماپوترا) را تحت تاثیر قرار خواهد داد. پژوهشگران چینی معتقدند که که منابع آبی از فلات چینگهای - تبت علیرغم کاهش مقدار از دهه ۱۹۶۰ میلادی به این سو ممکن است مشوقی برای توسعه منطقهای شمال غربی چین باشند.
برای منطقه پایین دست، به ویژه هند و ویتنام پیشنهاد پروژه نگرانیهای بیشتری را در مورد کمبود آب و رقابت بالقوه رو به رشد بین منطقه پایین دست برای دسترسی و کنترل منابع آب ایجاد کرده است.
آیا "جنگ آب" در دستور کار است؟گمانه زنیهای زیادی در مورد احتمال جنگهای آبی وجود دارد که تا حدی توسط رسانهها و مطبوعات مطرح میشوند. سیاستمداران مختلف و مقامهای بلندپایه سازمانهای بینالمللی پیشرو از جمله "کوفی عنان"، "بان کی مون" و "پطرس غالی" دبیران کل اسبق سازمان ملل متحد درباره ارتباط میان آب و درگیری اظهاراتی را در مورد شبح قریب الوقوع جنگهای آبی در طول سالیان گذشته مطرح کردهاند.
اندیشکدهها و سازمانهای غیر انتفاعی نیز خطرات مرتبط با بحرانهای آبی مانند بی ثباتی سیاسی و اجتماعی - اقتصادی به ویژه در مورد حوضههای آب فرامرزی را شناسایی کردهاند. در سال ۲۰۱۵ میلادی دهمین گزارش ریسک جهانی از مجمع جهانی اقتصاد (WEF) بحران آب را در رتبه اول در میان خطرات جهانی قرار داد.
به تازگی یک گزارش طبقه بندی نشده از شورای اطلاعات ملی ایالات متحده (NIC) در ژوئیه ۲۰۲۰ میلادی به بررسی امنیت جهانی آب در ۳۰ سال آینده پرداخت. در آن گزارش خاطر نشان شده بود که بدون آب کافی کشورها در سلامت اجتماعی - اقتصادی، سیاسی و عمومی و همچنین تولید ناخالص داخلی با روندی نزولی مواجه خواهند شد که با تاثیرات تغییرات آب و هوایی بدتر میشود. در آن گزارش هم چنین پیش بینی شده بود که "همکاری برای مدیریت منابع آب در حال تغییر احتمالا در داخل و بین دولت ها" در آسیا و خاورمیانه دشوارتر میشود.
علیرغم آن که این وضعیت ممکن است بسیار نگران کننده به نظر برسد روایت "جنگهای آب" نیز رد شده است. چهرههای مختلف دانشگاهی اشاره کرده اند که دسترسی به آب معمولا دلیل اصلی جنگ نیست. سایر دانشگاهیان اشاره کرده اند که نزاع بر سر آب میتواند در انواع مختلف از نظر شدت و مقیاس در کنار اشکال مختلف همکاری وجود داشته باشد.
در چنین شرایطی، کشورها باید در رویکردهای خود برای امنیت آب تجدید نظر کنند تا نیاز به افزایش آب را برآورده سازند و از نگرانیهای بیشتر در مورد بحرانهای آبی اجتناب ورزند. به طور خاص، دولتها باید بدانند که بهبود شیوههای مدیریت آب نه تنها برای کاهش تقاضای آب بلکه برای بهبود کیفیت آب ضروری است. اگرچه مناطق پایین دست ممکن است ترجیح دهند که پروژههای مهندسی هیدرولیک را اجرا کنند، اما باید استفاده بیشتر از منابع تامین آب جایگزین (مانند فاضلاب تصفیه شده و نمک زدایی) را برای مصارف غیر آشامیدنی و آشامیدنی نیز در نظر بگیرند. هم چنین، آنان ممکن است اجرای شیوههای مدیریت تقاضای آب (مانند کنتورهای هوشمند و سایر فناوری ها) و بهبود دسترسی به منابع مالی همراه با اجرای راه حلهای مبتنی بر طبیعت را در نظر بگیرند.
چالشهای مربوط به آب در آسیا در دهههای آینده افزایش خواهد یافت. همان گونه که نتیجه مطالعهای تازه در نشریه نیچر نشان میدهد انتظار میرود ذخایر آب زمینی به روند کاهشی خود ادامه دهند به ویژه برای حوضه رودخانه آمودریا و سند که دومی (سند) از فلات چینگهای - تبت آغاز میشود. چالشهای ناشی از ناامنی آبی و مدیریت ضعیف آب در آسیا نیز به دلیل تاثیرات تغییرات آب و هوایی بدتر خواهد شد. برای منطقه پایین دست این چالش دیگری به نگرانیهای موجود در مورد مدیریت آب و در دسترس بودن آب اضافه میکند که با دستور کار سد سازی چین بدتر شده است.
در حالی که روایت "جنگهای آب" ممکن است فاقد شواهد تاریخی باشد غیرقابل انکار است که نگرانیهای مرتبط با رشد سریع جمعیت و شهرنشینی همراه با تقاضای رو به رشد برای آب مدیریت ضعیف آب در کشورها را بیشتر به چالش میکشد. تاثیرات تغییرات آب و هوایی این نگرانیهای مهم را تشدید خواهد کرد و در چنین شرایطی، نمیتوان "جنگ آب" یا "بحران آب" را رد کرد و گزینهای نامحتمل در نظر گرفت. برای جلوگیری از چالشهای اضافی آب و تضمین امنیت آبی کشورها باید مدیریت آب را در کنار اجرای روشهای مدیریت تقاضای آب بهبود بخشند.
منبع: فرارو
کلیدواژه: جنگ آبی آسیا تاثیرات تغییرات آب و هوایی منطقه پایین دست ذخایر آب زمینی سد های برق آبی میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان بین المللی قابل توجهی رودخانه ها جنگ های آب قابل توجه تقاضای آب تحت تاثیر ناامنی آب تر می شود منابع آب کمبود آب تامین آب پیش بینی منطقه ای کشور ها بیش تر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۶۲۳۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مشخص شدن دلیل کیفیت پایین نان خوزستان
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، سیدمحمود طبیب غفاری با اشاره به نقش گندم و نان در امنیت غذایی کشورها افزود: سهم استان خوزستان از تولید گندم طی ۱۲ سال گذشته حدود ۱۵ تا ۱۶ درصد کل تولید کشور بوده است.
وی ادامه داد: رکورد خرید یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن گندم در سال ۱۴۰۲ در استان خوزستان به ثبت رسید که با این حجم از تولید، این استان نان ۶۰ روز کشور را تامین کرد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول بیان کرد: میزان پروتئین، سختی دانه و کیفیت نانوایی از جمله مهمترین شاخصهای سنجش کیفیت ارقام مختلف گندم به شمار میروند که درصورت کسب استانداردهای تعریف شده و سخت گیرانه بین المللی، ارقام جدید گندم نامگذاری و معرفی میشوند.
وی افزود: براساس سنجشهای دقیق، کیفیت گندم کشت شده در خوزستان بسیار مطلوب و یکی از باکیفیتترین گندمهای کشور است ولی سوال مهم این است که چرا کیفیت نان نانواییهای این استان پایین است که برای پاسخ به این سوال به پیشنهاد مرکز تحقیقات صفی آباد، این موضوع به عنوان اولویت پژوهشی در دستور کار سازمان تحقیقات کشاورزی کشور قرار گرفت.
طبیب غفاری گفت: پژوهشهای علمی پیرامون چرایی کیفیت پایین نان و استخراج راهکاری عملی برای افزایش بهره وری و کیفیت نان در ۱۵ استان کشور آغاز شده است که خوزستان و خراسان جنوبی دارای استانهای پیشرو در این زمینه در کشور هستند.
وی با بیان اینکه معرفی ارقام جدید گندم فرآیندی مستمر است، افزود: با توجه به اینکه هر رقم معرفی شده گندم دارای طول عمر محدودی در برابر تغییر اقلیم و بیماریها است به همین دلیل پس از چند سال و با حساس شدن ارقام معرفی شده گندم به بیماریها در عمل آن رقم پایان و معرفی رقم جدید برای جلوگیری از کاهش بهره وری ضروری است.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول با اشاره به همکاریهای علمی این مرکز و آزمایشگاه ارزیابی کیفت نانوایی کرج به عنوان تنها آزمایشگاه مرجع کشور برای ارزیابی کیفیت گندم و نان اظهارکرد: سالانه سه هزار نمونه از غلات آبی و دیم و ۲ هزار نمونه گندم از عرصه تولید مورد ارزیابی قرار میگیرد.
گندم نانوایی تولیدی خوزستان جرو باکیفیتترینها است
طبیب غفاری با بیان اینکه گندم تولیدی خوزستان، ایلام و کرمان براساس آزمایشهای انجام شده دقیق علمی حداقل دارای ۱۲ درصد پروتین و دارای ارزش غذایی بالایی است، گفت: گندمها براساس درجه بندی از یک تا چهار دسته بندی میشوند که گندم تولیدی خوزستان جزو گندمهای درجه یک کشور محسوب میشود و دلیل آن معرفی ارقام جدید گندم بوده است.
وی افزود: گندم درجه یک تولیدی کشور از ۱۲ درصد در سال ۱۳۸۹ به ۵۷ درصد در سال ۱۳۹۹ افزایش و میزان گندمهای درجه دوم در این بازه زمانی از ۶۱ به ۲۳ کاهش و در این مدت گندمهای درجه سه و چهار نیز نسبت به کل تولید گندم در کشور روند کاهش داشته که نشان از ارتقای کیفیت گندم تولید کشور طی یک دهه اخیر است.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول بیان کرد: استانهای خوزستان، تهران، مازندران، گلستان و البرز براساس ارزیابیهای آزمایشگاه شیمی غلات اصلاح بذر کشور طی سالهای ۸۸ تا ۹۷ دارای بهترین گندمهای تولیدی کشور از نظر نانوایی بودهاند.
آرد توزیع شده میان نانوایان دزفول دارای کیفیت بسیار خوب است
طبیب غفاری با اشاره به انجام تحقیقات علمی مشترک مرکز تحقیقات صفی آباد و موسسه اصلاح بذر کشور برای بررسی کیفیت نان در دزفول گفت: شهریور سال گذشته تمام فرآیند تولید نان از جمله کیفیت گندم، آراد، خمیر نان و نان پخته شده ارزیابی و مشخص شد که علاوه بر کیفیت بالای گندم، آرد توزیع شده میان نانوایان این شهرستان نیز دارای کیفیت بسیار خوب است.
وی ادامه داد: بررسیهای میدانی و نمونههای انجام شده از نانوایان آزاد پز و دولتی نشان داد نانوایانی که فرآیند تهیه خمیر آنها به استانداردها نزدیک بود، کیفیت نان خوبی داشتند.
استاندارد نبودن فرآیند پخت مهمترین دلیل کیفیت پایین نان در دزفول و خوزستان است
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول مهمترین دلیل کیفیت پایین پخت نان در خوزستان را طبق بررسیهای انجام شده استاندارد نبودن فرآیند پخت نان عنوان و تاکید کرد: سه عامل مهم در فرآیند پخت شناسایی شد که این عوامل نقش تعیین کننده در کاهش کیفیت نان دارند.
وی با بیان اینکه با اصلاح این سه عامل میتوان کیفیت نان در دزفول و خوزستان را متحول کرد، افزود: خلاصه بررسیهای انجام شده نشان داد که گندم تولیدی خوزستان و آرد توزیع شده میان نانواییها باکیفیت است و درصورت بهبود و استانداردساری فرآیند پخت امکان تحول در کیفیت نان در دزفول و خوزستان وجود دارد.
سه عامل مهم در کاهش کیفت نان
طبیب غفاری شرایط دمایی نانواییها را یکی از دلایل اثرگذار بر کیفیت نان دانست و گفت: برخی آنزیمهای موجود در آرد که نقش کلیدی در کیفیت نان پخته شده دارند بر اثر دمای نگهداری کیسههای آرد در نانواییها از بین میروند و همین عامل موجب میشود که نان پخت شده در تابستان کیفیت کمتری نسبت به زمستان داشته باشد.
وی با بیان اینکه دمای مناسب زمان پخت، انبار و تهیه خمیر نان زیر ۳۰ درجه است، افزود: بررسیها نشان داد، کیفیت نان در نانواییهایی که دمای انبار آرد و مراحل تهیه خمیر در شرایط استاندارد قرار دارد کیفیبت نان بهتری داشتند.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول نحوه تهیه خمیر نان را از دیگر عوامل مهم کیفیت نان در دزفول و خوزستان برشمرد و اظهارکرد: خمیر نان در نانواییهایی که فرآیند تخمیر در آنها به خوبی انجام شده و به اصطلاح خمیر رسیده باشد دارای کیفیت بسیار بیشتری نسبت به خمیرهای نرسیده دارد.
وی افزود: تنورهای قدیمی دارای جداره عمودی بود و در چنین تنورهایی در صورتی که خمیر نرسیده باشد، نان به جداره داخلی تنور نمیچسبد به همین دلیل در تنورهای قدیمی برای جلوگیری از افتادن نان از بدنه تنور دقت لازم برای رسیدن خمیر انجام میشد که در تنورهای جدید با سطح افقی امکان پخت خمیرهای نرسیده نیز میسر است و این یکی از عوامل اصلی کیفیت پایین نان به شمار میرود.
طبیب غفاری تاکید کرد: رسیدن خمیر نان دلیل اصلی کیفیت و ماندگاری بسیار بیشتر نانهای خانگی نسبت به نانهای تولیدی نانواییها است.
وی نحوه پهن کردن خمیر نان را سومین عامل در کاهش کیفیت نان در نانواییها دانست و افزود: نانواییهای جدید برای پهن کردن خمیر نان از غلطک استفاده میکنند که به دلیل فاصله کم فاصله بین ۲ غلتک بخشی از گاز مفید موجود در خمیر خارج و این موضوع در کاهش کیفیت نان تاثیر مستقیم دارد.
توصیههای مرکز تحقیقات صفی آباد برای تحول در کیفیت نان دزفول
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول گفت: مناسب بودن شرایط دمایی نگهداری آرد و خمیرگیری در نانواییها، استفاده از تنورها با جداره شیب دار و همچنین فاصله دادن ۲ غلتک برای پهن کردن خمیر از جمله راهکارهایی است که رعایت آنها موجب ارتقای کیفیت نان در دزفول و خوزستان میشود.
وی ایجاد اتاقک تهیه خمیر با دمای مناسب را یکی از توصیههای این مرکز برای ارتقای کیفیت نان برشمرد و افزود: ایجاد واحدهای خمیرگیری در محلات و توزیع خمیر نان به جای آرد میان نانواییها از جمله راهکارهای توصیه شده مرکز تحقیقات صفی آباد برای بهبود چشمگیر کیفیت نان در این شهرستان است.
مهارت آموزی به نانوایان ضروری است
طبیب غفاری با اشاره به لزوم مهارت آموزی به نانوایان اظهارکرد: باید به تمام کسانی که در فرآیند پخت نان در نانواییها دخیل هستند آموزشهای لازم ارایه و برای آنها گواهینامه صادر شود.
وی با اعلام آمادگی مرکز تحقیقات صفی آباد برای برگزاری دورههای آموزشی و صدور گواهینامه معتبر برای آموزش نانوایان شهرستان افزود: تامین اعتبار و نوسازی واحد نانوایی مرکز تحقیقات به منطور ترویج و ارتقای استانداردهای تهیه نان از جمله مواردی است که در صورت همراهی مسوولان شهرستان میتواند نقش تعیین کنندهای در بهبود شرایط نانواییهای دزفول ایفا کند.
گندم و نان نقش موثری در تامین امنیت غذایی و کاهش سوء تغذیه در کشور دارند به همین دلیل دولت نسبت به توسعه کشت گندم در کشور توجه ویژه دارد.